5 slimme manieren om een plat of schuin dak zonder onderdak te isoleren

Wat is een onderdak?

Het onderdak is een dampopen, waterdichte laag die, idealiter, onder je dakbedekking (en bij schuine daken onder de tengel- en pannenlatten) ligt. Het onderdak beschermt de volledige dakconstructie en het dakisolatiemateriaal tegen neerslag, wind en temperatuurschommelingen. Een goed onderdak is belangrijk voor het behoud van de energie-efficiëntie en de bescherming van je dak.

Er zijn verschillende manieren waarop je onderdak kunt aanbrengen, afhankelijk van het type dak, de gewenste functionaliteit en de gekozen soort dakisolatie. Mogelijkheden zijn:

• Onderdakplaten
  Dit zijn stevige, dampopen platen. 
• Onderdakfolies
  Dit zijn flexibele folies die je vlot op het dak kunt aanbrengen.

Niet elk oud dak heeft een onderdak

Vroeger werd er regelmatig zonder onderdak gebouwd. Daarom zijn er nog veel oude daken die geen onderdak hebben. Deze kan je alsnog isoleren. Benieuwd hoe? Lees snel verder.

Bescherm je isolatie tegen neerslag

Een dak zonder onderdak is blootgesteld aan regen en wind. Dit kan zorgen voor verschillende problemen. Zo kunnen hevigen windstoten verschillende lagen van het dak beschadigen. Hierdoor kan er vocht binnen dringen die er dan weer voor kan zorgen dat het isolatiemateriaal zijn isolerende eigenschappen verliest. Vocht dat in de dakconstructie dringt, kan zorgen voor houtrot en andere vochtproblemen, wat kan leiden tot instablitiet van je dak. Kortom goed beschermde isolatie is essentieel.

Onderdak: niet verplicht, wél belangrijk

Een onderdak is belangrijk, maar niet verplicht. Je kunt een dak ook zonder onderdak isoleren, alleen dan moet je extra goed letten op vocht en ventilatie.

Je kan er dus voor kiezen om te isoleren met of zonder onderdak. Hoe je dat doet lees je hieronder.

Optie 1: een nieuw onderdak plaatsen aan de buitenzijde van een schuin of plat dak

Op lange termijn is het plaatsen van een nieuw onderdak aan de buitenzijde van het dak de meest duurzame oplossing. Een dak vanaf de buitenzijde isoleren is duurder, maar je raakt er binnen geen ruimte mee kwijt.

Volledige dakrenovatie

Om een nieuw onderdak te plaatsen moet de volledige oude dakbedekking worden verwijderd. Bij een hellend/schuindak betekent dit dat je ook de tengelslatten en pannenlatten moet verwijderen. Op het dakbeschot kan een nieuwe isolatielaag worden aangebracht. Daarboven plaatst de dakisolatiespecialist een nieuw onderdak, waarbij een correcte plaatsing erg belangrijk is.

Voordelen onderdak

Een goed geplaatst onderdak biedt uitstekende bescherming tegen regen en wind. Omdat het onderdak de hele dakconstructie bedekt, helpt het om je woning beter te isoleren.

Je dakconstructie wordt zo niet alleen beschermd tegen regen en wind, maar ook tegen schommelingen in temperatuur. Hout zet namelijk uit bij warmte en krimpt bij kou, wat op termijn schade kan veroorzaken. Een goed onderdak zorgt ervoor dat de dakconstructie mee opwarmt met de rest van de woning, waardoor temperatuurverschillen worden beperkt en de kans op schade wordt beperkt.

Kosten van een nieuw onderdak

Een nieuw onderdak laten plaatsen is op zich niet extreem duur. De kostprijs ligt rond de €10 per m², inclusief plaatsing.

De grootste kosten zitten meestal in de rest van de dakrenovatie, zoals:

• Dakisolatie: €20 – €100 per m²
• Dampscherm: ± €10 per m²
• Tengel- en panlatten vervangen + dakbedekking herplaatsen: €30 – €40 per m²
• Nieuwe dakbedekking: vanaf €25 tot meer dan €125 per m²

Optie 2: isoleren zonder onderdak

In bepaalde gevallen kun je overwegen om het onderdak volledig achterwege te laten. Hier gelden echter wel enkele vereisten voor:

• Het dak is in goede staat: er zit geen houtrot in de dakconstructie.
• Er zijn geen vochtproblemen of lekkages onder het dak.
• De dakbedekking mag behouden worden: het materiaal is voldoende waterdicht en niet beschadigd.

Om een oud dak te isoleren, plaatst de isolatiepecialist een dikke laag isolatie. Het nadeel hierbij is dat de buitenste centimeters van het isolatiemateriaal hierbij niet beschermd zijn tegen hocht en bij extreme weersomstandigheden kan het dak vochtig worden en afkoelen. Hierdoor is je dak dus niet optimaal beschermd.

Indien de isolatie op juiste wijze en met het juiste materiaal wordt geïnstalleerd, hoeft dit geen ramp te zijn. Met de juiste maatregelen kan schade aan de dakconstructie en het materiaal beperkt worden. De belangrijkste maatregelen die nodig zijn worden hieronder toegelicht.

Maatregel 1: kies voor vochtbestendig isolatiemateriaal

Wie zonder onderdak isoleert, moet gebruik maken van vochtbestendige isolatiematerialen. De meest logische opties zijn glaswol dakisolatie, rotswol en PIR-platen. Het isolatiemateriaal wordt aan de binnenzijde tussen of op de spanten van het dak geplaatst.

Maatregel 2: zorg voor goede ventilatie en plaats een dampscherm

Om vochtproblemen te voorkomen worden er door de isolatiespecialist twee maatregelen genomen. Ten eerste moet er sprake zijn van goede ventilatie. Een goed geventileerd dak laat vochtige lucht uit de dakconstructie ontsnappen. Na een regenbui of natte periode kunnen het dak en de dakisolatie dan goed opdrogen. Ook wordt er een dampscherm geplaatst. Een dampscherm wordt steeds aan de warme zijde van het isolatiemateriaal geplaatst. Het dampscherm beschermt het isolatiemateriaal tegen vocht dat binnenshuis ontstaat.

Nadelen zonder onderdak

Het dak kan worden geïsoleerd zonder onderdak, maar dit is niet te beste oplossing. Zelfs bij een goede plaatsing is er een verhoogd risico op vochtproblemen zonder onderdak. Door de blootstelling aan vocht gaat het isolatiemateriaal ook minder lang mee.

kies de juiste isolatiespecialist

Het kiezen van de juiste isolatiespecialist is erg belangrijk. Niet elke dakisolatiespecialist heeft ervaring met het isoleren van daken zonder onderdak. Werk samen met een expert die zelf aangeeft je dak ook zonder onderdak efficiënt te kunnen isoleren. Via het formulier onderaan deze pagina geef jij je wensen door aan de dakisolatiespecialisten bij jouw in de buurt en kan je de beste expert vinden voor jouw dak.

Alternatieven: zo maak je een bestaand dak waterdicht maken vanaf de binnenkant

Er zijn enkele manieren om een dak van binnenuit waterdicht te maken. Je hoeft dan geen volledige dakrenovatie uit te voeren en kan je dak toch (beperkte) bescherming bieden tegen vocht van buitenaf.

1. Het ersatz-onderdak (onderdakfolie aan de binnenkant plaatsen)

Een eerste optie is het plaatsen van een dampopen, vochtwerende folie aan de binnenkant van de dakconstructie. De dakopbouw ziet er dan als volgt uit:

• Dakbedekking
• (Tengel- en pannenlatten)
• Dakbeschot
• Dakconstructie
• Onderdakfolie
• Isolatiemateriaal
• Dampscherm
• Binnenafwerking

De folie, vaak een ersatz-onderdak genoemd, houdt vocht buiten de dakconstructie. Regenwater wordt afgevoerd richting de dakrand of dakgoot. Een goede afvoer is hierbij essentieel, maar kan soms lastig zijn om te realiseren.

Soorten onderdakfolies

Er zijn verschillende onderdakfolies op de markt:

• Plastic folies
  Deze houden water en wind tegen, maar zijn niet dampdoorlatend en daardoor alleen geschikt voor tijdelijke toepassingen.
• Micro-geperforeerde folies
  Deze laten iets meer damp door, maar bieden nog steeds geen duurzame oplossing.
• Micro-poreuze folies (ook wel monolithische folies genoemd)
  zijn luchtdicht én goed dampdoorlatend, wat ze tot de beste keuze maakt. Toch zijn ook deze folies niet geschikt voor langdurig gebruik.

De nadelen van een ersatz-onderdak

Een onderdakfolie aan de binnenkant is geen duurzame oplossing. Het maakt niet uit welke folie je gebruikt: het blijft een tijdelijke maatregel. Dit betekent dat je hier niet deccenia mee vooruit kan en er hooguit 10 jaar op kan vertrouwen.

Een van de grootste risico’s zijn vochtproblemen. Schimmelvorming en houtrot kunnen snel ontstaan, omdat de dakconstructie en het dakbeschot niet voldoende beschermd zijn tegen vocht. Alleen het isolatiemateriaal blijft, bij correcte plaatsing, redelijk droog.

Daarnaast belemmert de folie de luchtcirculatie aan de binnenkant van het dak. Hierdoor drogen vochtige materialen trager en is de kans op schade groter.

Wanneer we spreken van een echt goed onderdak is deze meestal langs de buitenzijde geplaatst. Hierdoor word het regenwater veilig afgevoerd en wordt de isolatie als de hele dakconstructie goed beschermd. Een volwaardig onderdak loopt van nok tot dakgoot en sluit het dak volledig af.

Bij het plaatsen van de folie is het belangrijk om goed op te letten. Wanneer het folie te los hangt kan er regenwater blijven staan. Dat water trekt in de houten balken, waardoor houtrot versneld optreedt. In plaats van bescherming kan zo’n folie dan juist voor extra schade zorgen.

2. Vochtwerende isolatieplaten

Nog een optie is het isoleren van je dak met vochtwerende isolatieplaten, zoals PIR- en PUR-platen. Deze platen worden door de specialist via de binnenkant tegen de spanten van het dak geschroefd. Deze kunstofplaten blijven, ook als ze blootgesteld worden aan vocht, goed isoleren. Met PIR-platen kun je hellende daken effectief isoleren.

Combinatie van het ersatz-onderdak en isolatieplaten

Je kunt harde isolatieplaten combineren met een onderdakfolie, maar ook dat is voor de meeste daken geen permanente oplossing. De langdurige oplossing blijft het volwaardige onderdak aan de buitenzijde van het dak in combinatie met hoogwaardige isolatie.

De nadelen van harde isolatieplaten zonder onderdak

De meeste soorten dakbedekking laten toch nog wat vocht door naar de dakconstructie. Het gebruik van waterdichte isolatieplaten, net als het aanbrengen van een onderdakfolie aan de binnenkaknt is daarom geen blijvende oplossing. De dakconstructie blijft namelijk kwetsbaar voor vocht.

Een ander probleem is dat zulke geïsoleerde dakplaten vaak de luchtcirculatie blokkeren. Zonder voldoende ventilatie duurt het veel langer voordat de constructie en het isolatiemateriaal drogen na regen of een vochtige periode. Daardoor ontstaat een verhoogd risico op schimmelvorming en houtrot.

3. Zoldervloerisolatie voor onverwarmde zolder

Een laatste optie is het isoleren van je zoldervloer. Dit is een goede tijdelijke oplossing, wanneer je de zolder niet verwamt. Echter blijven de risico’s met vochtproblemen bestaan. Zowel de dakconstructie als het isolatiemateriaal in de zoldervloer, worden blootgesteld aan vocht en wind.

Wat kan je het beste doen?

De juiste methode hangt voornamelijk af van je plannen op lange termijn.

• Isoleer je nu de binnenzijde van het dak, maar renoveer je binnen de 10 jaar ook de rest van je dak? Dan kun je voor een tijdelijke oplossing kiezen: zoldervloerisolatie, een ersatz-onderdak, of harde vochtwerende isolatieplaten.
• Wil je überhaupt geen onderdak plaatsen? Schakel dan een expert in die weet hoe hij of zij een dak zonder onderdak efficiënt kan isoleren, met de nodige aandacht voor ventilatie.
• Wil je het dak meteen goed aanpakken? Laat dan de isolatie langs buiten plaatsen. Dit kan je eventueel combineren met het plaatsen van nieuwe dakbedekking. 

De juiste oplossing voor jouw dak? Vraag advies isolatiespecialisten en vergelijk offertes

Goede isolatie op je dak maakt een wereld van verschil. Twijfel je over de beste manier om een dak zonder onderdak te isoleren? Heb je vragen over de bescherming van de houten dakconstructie? Of wil je weten wat de kosten zijn voor isolatie bij jouw type dak?
Twijfel je over de juiste methode voor het plaatsen van dakisolatie op je dak zonder onderdak? Heb je vragen over de bescherming van de houten constructie van je dak? Of ben je benieuwd naar de prijzen voor het isoleren van een dak waar (nog) geen onderdak aanwezig is? Vul dan onderstaand formulier in. Je ontvangt gratis en volledig vrijblijvende offertes op maat en deskundig advies van experts. 

Vul dan het formulier hieronder in. Je ontvangt gratis en geheel vrijblijvend advies én offertes op maat van erkende isolatiespecialisten.